BALADAK
Ikerketa lan bat egin dut eskolan baldak zer diren azalduz nire gelakieekin, jarrain nire haunarketa aurketuko dizut baladei buruz.
Baladak kantu narratibo laburrak dira eta estilo ezaugarri bereziak zituen. Erdi Arotik XVIII.mendera egon zen, trobadoreen artean erabili zituzten lehen dantzarako eta kanturako, gero errezitatzeko, eta aitzinean gai erlijiosoa erabiltzen zen, baina ondoren amodiozkoak.
Baladak hainbat motatan ahal dira nerutu: 3, 8, 4, 10 edo 7 neurtzitz erabiliz, isometrikoak eta lelo batez baukatzen diren, oinarri berdinak eta laburrak, ez zuten iritzi moralik eta errima ababbcbc zen.
Balada hiru motrtan sailkatzen dira:
- Epikoa: XV.-XVI. mendekoa, eta bere gaiak Erdi Aroaren bukaerako gudiak, jauntxoen ekintzak eta bizi-giroa eta banderizoak izaten ziren.
- Epiko-lirikoa: XVII.mendekoa eta kantagai moduan gudiak eta maitasuna erabiltzen zuten, gainera, ez ziren kronikatzat hartzen, ez zirelako oso zehatzak.
- Lirikoa: XVIII.mendekoa, gaiak sinboloen bitartez eta elkarrizketa, forma eta amodioa zuten gai bakarra.
Euskal literaturan erromantze edo kontapoesia ere deitzen zitzaion. Logika eta denboraren arabera bilakatzen zuten, unitate edo sekuentzietan banatzen ziren, pertsonaien eta jaurdunleen arteko harreman aldatzen zuen, oroimena oinarri zuten, metrikaz erta errimaz kantatuz, memorian errazago geratzen ziren eta formulak erabiltzen zituzten: errepikamenak, paralelismoak, errima, elkarrizketak eta metrika eta errima.